امکان تسمیه قرآن به «متن» بر اساس تعریف نوین در نظریه های ادبی معاصر

نویسندگان

زهرا امیری

دکترای زبان و ادبیات عرب از دانشگاه فردوسی مشهد سید محمدباقر حسینی

استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

همزمان با تحولات اساسی در عرصه­های گوناگون زندگی بشری در قرون اخیر و پس از رنسانس در غرب، مفهوم «متن» نیز دچار تغییرات بنیادین گشتهو پس از آنکه مختص آثار مکتوب بود، بر هر اثر قابل تفسیر و دارای پیامی برای مخاطب، تلقی گردید. برای بررسی متون، ضمن اکتفا به ساختار زبانی متن، از رویکردهای نقدی نوین معاصر همچون ساختارگرایی و شالوده­شکنی استفاده شد. متن در تعریف امروزی با استقلال از نیت مؤلف خود، پذیرای خوانش­های متعددی است که معانی مختلفی بر آن تحمیل می­شود.این نوشتار می­کوشد نظریه متن بودن قرآن به مفهوم امروزی آنرا ردّ نماید؛ اندیشه­ای که توسط برخی از پیروان مکاتب غربی در جهان اسلام دنبال می­شود. در این راستا، ویژگی­های متن امروزی از منظر نظریه­پردازان ادبی غربی معاصرو امکان تسمیه­ قرآن به متن را بررسی خواهیم کرد و ثابت کرده­ایم نص قرآنی به دلیل صدور آن از جانب خداوند، معجزه استو همچنین هدف از نزولش که همانا هدایت است، در تعاریف جدید غربی از متن، نمی­گنجد و لذا نمی­توان با آن همچون سایر متون رفتار کرد و آراء غربی معاصر پیرامون متن را بر آن تطبیق داد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بینامتنیت قرآن و حدیث در اشعار تعلیمی حافظ شیرازی بر اساس نظریه های ناقدان ادبی

یکی از رموز مانایی و ماندگاری اشعار تعلیمی حافظ، پیوند ناگسستنی آن با آیات و احادیث است. این شاعر زبردست در بهره بردن از این مضامین وحیانی و روایی، چنان استادانه و ماهرانه عمل می­کند که عواطف هر خواننده­ای را برمی­انگیزد و او را به تأمّل در این آموزه­­های قرآنی- روایی وا‌می‌دارد. از آن جا که بینامتنیّت یکی از مهم­ترین مباحثی است که توجّه پژوهشگران ساختارگرا و پساساختارگرا را به خود معطوف کرده است ...

متن کامل

بینامتنیت قرآن و حدیث در اشعار تعلیمی حافظ شیرازی بر اساس نظریه های ناقدان ادبی

یکی از رموز مانایی و ماندگاری اشعار تعلیمی حافظ، پیوند ناگسستنی آن با آیات و احادیث است. این شاعر زبردست در بهره بردن از این مضامین وحیانی و روایی، چنان استادانه و ماهرانه عمل می­کند که عواطف هر خواننده­ای را برمی­انگیزد و او را به تأمّل در این آموزه­­های قرآنی- روایی وا‌می‌دارد. از آن جا که بینامتنیّت یکی از مهم­ترین مباحثی است که توجّه پژوهشگران ساختارگرا و پساساختارگرا را به خود معطوف کرده است ...

متن کامل

نقیضه در گستره نظریه های ادبی معاصر

در این مقاله به بررسی جایگاه نقیضه درگستره نظریه های ادبی معاصر پرداخته می شود. برخی از نظریه های ادبیِ معاصر از نقیضه به عنوان گونه¬ای ادبی برای تشریح روندها و سازوکارهای حاکم بر سخن ادبی استفاده می کنند و برخی از آن¬ها نیز همچون نظریه ساخت شکنی، خود به مانند نقیضه عمل می کنند. از نظر فرمالیست¬های روسی، نقیضه در حکم گونه ای ادبی است که دگرگونی و تطوّر انواع ادبی و آشنایی زداییِ متون ادبی را به به...

متن کامل

درآمدی بر نظریه تعریف بازار بر اساس آزمون انحصارگر فرضی

بازار از اساسی‌ترین مفاهیم در علم اقتصاد است. از این رو، شناخت دقیق بازار پیش‌نیاز هر بررسی و تحلیل اقتصادی می‌باشد. در ادبیات اقتصادی روش‌های متعددی جهت تعریف ابعاد بازار مطرح شده است. این مطالعه به بررسی یکی از روش‌های کاربردی تعریف بازار تحت عنوان آزمون انحصارگر فرضی می‌پردازد. این روش برای تعریف بعد کالایی و جغرافیایی بازار کاربرد دارد. این آزمون بر اساس پرسش از فعالان اقتصادی در یک بازار ب...

متن کامل

جستاری در کلان متن قرآن کریم بر اساس بازتعریف بینامتنیت

‌از جمله ‌‌رویکردهای برخی زبان‌شناسان متن و قرآن ‌پژوهان در دهه‌های اخیر، تلاش برای دستیابی به یک چارچوب زبان‌شناختی مدون و مناسب برای تبیین ساختار قرآن کریم است. گستردگی و تداخل موضوعات در متن قرآن، ساختار روایی متفاوت ، فراوانی خردمتن‌ها و پاره‌متن‌ها از یک سو، و روابط بسیار پیچیده درون‌متنی و بینامتنی از دیگر سو، جزو چالش‌های این رویکرد تازه است. جستار حاضر، با هدف رسیدن به پاسخی درخور این ب...

متن کامل

بررسی وجه تسمیه سوره‌های قرآن

  چکیده قرآن کریم، دریای ژرف و بی‏کران معانی و مفاهیم، و بهترین راهنما و هدیه الهی برای راهنمایی و هدایت بشریت، در بیان معانی و مفاهیم خود از ترتیب و نظم خاص و ویژه‏ای برخوردار بوده، به جزءها و سوره‏هایی تقسیم‏بندی شده است. این کتاب آسمانی، 114 سوره داشته و هر یک از این سور به نامی مسمی است که بیان‏کننده محتوا و غرض اصلی آن سوره است و از خلال نام هر سوره می‏توان مهم‏ترین و برجسته‏ترین موضوع و...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
کتاب قیم

جلد ۶، شماره ۱۴، صفحات ۸۹-۱۱۲

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023